بیمارستان کودکان بهرامی

مننژیت

مننژیت عبارت است از تورم و یا عفونت پرده مغز یا پوشش نخاع

علل ایجاد مننژیت

این بیماری به وسیله عفونت باکتریایی یا ویروسی ایجاد می شود. علائم مننژیت ویروسی خفیف  هستند اما مننژیت باکتریایی می تواند جان بیمار را به خطر بیندازد و در موارد بسیار باعث بروز مشکلات ثانویه در مغز و سیستم عصبی می شود .

شایعترین علت مننژیت باکتریایی در کودکان میکروب نیسریا است که به طور طبیعی در مخاط بینی  زندگی می کند و اغلب هیچ مشکلی را ایجاد نمی کند اما علت این که چرا در برخی کودکان سبب بروز بیماری می شود ، هنوز مشخص نشده ؛ عامل شایع دیگر هموفیلوس آنفلوانزا است که اغلب در کودکان زیر پنج سال دیده می شود و همچنین  پنوموکوک از علل شایع مننژیت چرکی در کودکان است.

ویروس های متعددی نیز  باعث بروز مننژیت می شوند که از بین آنها ویروس  منونوکلئوز عفونی ، و ایدز و از همه شایعتر عفونتهای ویروسی معروف به انتروویروسها است.

شیوع

 مننژیت باکتریایی بیشتر در کودکان زیر پنج سال دیده می شود ، با این حال در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد. مننژیت ویروسی بر خلاف مننژیت باکتریال بیشتر به صورت اپیدمی و همه گیر رخ می دهد. هنگام شیوع مننژیت باکتریایی بیشتر در فصل زمستان و مننژیت ویروسی در اواخر تابستان و اوایل پاییز است .

پیش آگهی

اگر تشخیص و درمان بیماری در نخستین مراحل آن صورت گیرد ، حدود نود درصد از کودکان بهبود می یابند. مننژیت های ویروسی بندرت عارضه ای باقی می گذارند. همچنین درمان مناسب و به موقع با آنتی بیوتیک اغلب سبب بهبود کامل بیماری می شود. در تعداد اندکی از کودکان ممکن است عوارضی مثل ناشنوایی ، تشنج و یا مشکلات یادگیری ایجاد شود.

علائم مننژیت

علائم مننژیت باکتریال و ویرال در برخی مراحل شبیه هم هستند. با این حال علائم مننژیت باکتریال شدیدتر بوده و در اغلب موارد به سرعت ( گاه ظرف چند ساعت ) پیشرفت می کند و می تواند شامل موارد زیر باشد:

 حال عمومی بد ؛ تب ؛ استفراغ ؛ نخوردن غذا ؛ گریه و بیقراری ؛ سردرد شدید ؛ حساسیت و انزجار از نور شدید و صدای بلند ؛  سفتی عضلات ، بخصوص عضلات گردن

در تمام سنین ابتلا به مننژیت ممکن است همراه با علائمی مثل گیجی، اختلال هوشیاری و گاه تشنج باشد. در برخی کودکان مبتلا به مننژیت ، بثورات جلدی مشخصی به صورت نقاط مسطح صورتی یا قرمز که با فشار دست محو نمی شوند، دیده می شود. اگر کودک به طور غیر عادی بدحال است و یا حداقل دو علامت از علائم فوق در وی پدیدار شده باشد بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

 

تشخیص

 کودک در بیمارستان بستری می شود و نخست آب نخاع وی جهت آزمایش نمونه گیری می شود و با کمک این آزمایش می توان مننژیت ویرال و باکتریال را از هم تشخیص داد و در مواردی عامل ایجاد کننده مننژیت را نیز مشخص نمود. والدین توجه فرمایند که گرفتن  آب نخاع هیچگونه عارضه ای ندارد. همچنین ممکن است نمونه خون نیز جهت کشت و تعیین وجود باکتری در آن به آزمایشگاه فرستاده شود.

درمان

در صورت شک به مننژیت ، پس از انجام آزمایش های لازم و حتی پیش از آماده شدن جواب آزمایش ها باید درمان با آنتی بیوتیک شروع شود. اگر جواب آزمایش ها مشخص کند که کودک مبتلا به مننژیت ویروسی شده، آنتی بیوتیک ها قطع می شوند و هیچ درمان دیگری به جز مسکن لازم نیست. عفونت های ویروسی معمولاً پس از 5 تا 14 روز بسته به نوع ویروس خود به خود بر طرف می شوند. اگر تشخیص مننژیت باکتریال تأیید شود، مصرف آنتی بیوتیک باید ادامه یابد ( ممکن است در صورت لزوم برحسب باکتری تشخیص داده شده ، نوع آنتی بیوتیک تغییر کند ). همچنین ممکن است برای کودک مایعات داخل وریدی و داروی ضد تشنج تجویز شود ( در صورت وجود تشنج ). درمان با آنتی بیوتیک ممکن است تا ده روز طول بکشد.

چگونه می توان از مننژیت پیشگیری کرد؟

مننژیت باکتریایی از طریق افراد بیمار و یا حامل باکتری ( در حلق و بینی ) منتشر می.

عامل بیماری از طریق سرفه و عطسه توسط شخص بیمار در هوا منتشر شده و تا ساعت ها معلق می ماند .

تنفس هوای آلوده موجب انتقال بیماری می شود. بنابراین رعایت اصول بهداشتی و پرهیز از تماس با بیماران و در صورت نیاز استفاده از آنتی بیوتیک درکسانی که با فرد مبتلا تماس نزدیک داشته اند، بخصوص کودکان و بزرگسالانی که در یک خانه زندگی می کنند میتواند در پیشگیری موثر باشد.

با تزریق واکسن آنفلوآنزا ، به کودک خود مصونیت ببخشید واکسن هایی که به طور معمول وجود دارند و استفاده می شوند کودک را بر علیه هموفیلوس و مننگوکوک محافظت می کنند.همچنین واکسن علیه پنوموکوک که حدود 90%-80% قدرت پیشگیری کننده دارد.

مراقبت از کودک مبتلا به مننژیت

- فرد مبتلا باید بستری شود و تا بهبود کامل باید تحت درمان باشد.

- روزانه از نظر تب دقیق کنترل شود.

- درمان باید بصورت کامل انجام شود چون در صورت عدم درمان کامل ممکن است عوارضی در بیمار ایجاد شود.

- دستها را خوب بشویید بویژه بعد از تعویض پوشک کودک و بعد از رفتن به دستشویی

- سرفه کردن یا فین کردن حتماً در دستمال باشد.

- از روبوسی یا استفاده از لیوان یا ظرف غذا مشترک خودداری کنید.

داروها:

در بیماری مننژیت تا اتمام دوره درمان کودک در بیمارستان بستری است و زمان ترخیص کودک نیاز به استفاده از دارو در منزل ندارد مگر در شرایط خاصی که اگر به مصرف دارو در منزل نیاز باشد توصیه های لازم توسط پزشک به شما می‌شود.

توجه:

انتقال بیماری از طریق ذرات تنفسی در حین برخوردهای نزدیک مثل بوسیدن؛عطسه یا سرفه کردن است و تنفس در هوایی که فرد مبتلا به مننژیت در آن نفس کشیده است باعث انتقال آن نمی‌شود.

مننژیت ویروسی علاوه بر ذرات تنفسی از طریق آلودگی مدفوع هم منتشر می‌شود.

اگر جواب آزمایش نشان دهد بیماری ویروسی است آنتی بیوتیک قطع می‌شود و هیچ درمانی جزمصرف مسکن لازم نیست مگر در موارد خاص. عفونت ویروسی بسته به نوع آن 14- 5 روز خود به خود برطرف می‌شود ولی اگر از نوع میکروبی باشد نیاز به آنتی بیوتیک دارد که طول درمان آن متغییر می‌باشد.

-در صورت عفونت گوش یا عفونت تنفسی سریعاً به پزشک مراجعه کند.

زمان ترخیص به توصیه هایی که از طرف پزشک به شما می‌شود کاملاً دقت کنید و در صورت هر گونه علائم غیر طبیعی به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید

تغذیه:

کودک شما نیاز به رژیم غذایی خاصی ندارد و از هر ماده غذایی می‌تواند استفاده کند فقط چون کودک کمی ضعیف شده توصیه می‌شود تا مدتی از مواد مغذی استفاده کند.

مراجعه به پزشک:

اولین هفته بعد از ترخیص حتما به درمانگاه پزشک خود مراجعه کنید .

روز و ساعت درمانگاه در برگه خلاصه پرونده کودک شما مشخص شده است.